Sukiennice

Stojące pośrodku Rynku Głównego Sukiennice są jednym z najbardziej charakterystycznych zabytków Krakowa. Tak jak i w przeszłości budynek ten spełnia przede wszystkim funkcje handlowe, dziś jednak zamiast kupców odwiedzają Sukiennice przede wszystkim turyści.

Historia Sukiennic jest tak stara jak historia Rynku Głównego. W chwili lokacji miasta na prawie magdeburskim w 1257 r. książę Bolesław Wstydliwy obiecał również wybudować dla mieszkańców kramy sukienne. Pierwsze Sukiennice były kamienne, następne, wzniesione w poł. XIV w. przez Kazimierza Wielkiego – już murowane. Choć gotycka budowla nie przetrwała próby czasu i spłonęła dwa wieki później, to do dziś zachowały się niektóre fragmenty jej murów. Pożar okazał się jednak dla budynku swego rodzaju dobrodziejstwem. Sukiennice zostały odbudowane w stylu renesansowym. Budynek podwyższono o jedną kondygnację i zwieńczono wspaniałą attyką z grzebieniem ozdobionym maszkaronami projektu Santi Gucciego. Od północy i południa dobudowane zostały loggie zaprojektowane przez Jana Marię Padovano i wzorowane na dziedzińcu Zamku Królewskiego na Wawelu. W takiej postaci Sukiennice przetrwały kolejne kilka wieków.

 W latach 70-tych XIX w. pojawiła się jednak pilna potrzeba renowacji budynku. Pracami remontowymi kierował Tomasz Pryliński, wspierany w tym względzie przez Jana Matejkę. Architekt postanowił zburzyć przylegające do Sukiennic od wieków kramy i budy, a zastąpić je eleganckimi, arkadowymi podcieniami. Pryliński zdecydował się także wybudować dwa ryzality pośrodku budynku, na osi wschód – zachód. Wskutek tego sukiennice utraciły swój podłużny dotychczas charakter, a od strony ulic Szewskiej i Siennej pojawiły się nowe, piękne fasady. Ryzality zostały umiejętnie połączone z attyką i również ozdobione maszkaronami. Nie zmieniły się funkcje dolnej hali, która wciąż przeznaczona była dla kupców. Część drewnianych kramów umieszczonych wzdłuż ścian, zaprojektował sam Matejko. Natomiast drugą kondygnację Tomasz Pryliński przeznaczył na pomieszczenia Muzeum Narodowego.

Od końca XIX w. wygląd Sukiennic praktycznie się nie zmienił. Po II wojnie światowej na stropie dolnej hali dodano jedynie herby odzyskanych przez Polskę miast na zachodzie. Dziś Sukiennice stanowią wspaniałą atrakcję turystyczną. Na dole znajdują się stragany z biżuterią, rękodziełem i pamiątkami, natomiast piętro zajmują wystawy Galerii Polskiego Malarstwa i Rzeźby XIX wieku. Można tam oglądać dzieła m.in. Henryka Siemiradzkiego, Jacka Chełmońskiego, Jana Matejki, Aleksandra Gierymskiego czy też Władysława Podkowińskiego.