Collegium Maius

Collegium Maius to najstarszy budynek należący do Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dziś w jego wnętrzach można oglądać wspaniałe eksponaty przedstawiające historię krakowskiej uczelni.

Stojący u zbiegu ulic Jagiellońskiej i św. Anny gmach Collegium Maius został w 1400 r. zakupiony przez króla Władysława Jagiełłę i przeznaczony na potrzeby Uniwersytetu Jagiellońskiego. Król, korzystając z zapisu testamentowego królowej Jadwigi, pragnął w ten sposób reaktywować fundację Kazimierza Wielkiego, dzięki której uczelnia powstała w 1364 r. W ciągu XV w. do budynku Collegium Maius przyłączone zostały sąsiednie kamienice, wskutek czego powstał jeden, sporych rozmiarów gmach, z pięknym wewnętrznym dziedzińcem otoczonym arkadowymi, późnogotyckimi krużgankami. Na parterze znajdowały się lektoria, na pierwszym piętrze natomiast tzw. Stuba Communis, czyli izba wspólna oraz mieszkania profesorów i biblioteki. Pod koniec lat 30-tych XIX w. podjęto decyzję o przebudowie Collegium Maius. Pracami kierował najpierw Krarol Kremer, znany krakowski architekt i miłośnik neogotyku, później natomiast austriacki architekt Herman Bergmann. W wyniku długotrwałej restauracji zarówno elewacje, jak i wnętrza budynku otrzymały charakter neogotycki. W Collegium Maius umieszczono Bibliotekę Jagiellońską, a stan ten utrzymał się do 1940 r. Po wojnie zdecydowano się przywrócić budynkowi jego pierwotny wygląd z przełomu XV i XVI w. Prace kierowane przez Karola Estreichera zakończyły się w poł. lat 60-tych, a we wnętrzu odnowionego gmachu umieszczone zostało Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Dziś w Collegium Maius na uwagę zasługują przede wszystkim wspaniałe arkadowe krużganki o kryształowych sklepieniach. Pośrodku dziedzińca usytuowana jest studnia, a na pierwsze piętro prowadzą zabytkowe schody (te większe zwane są profesorskimi). Wizyta w muzeum stanowi pasjonującą podróż w głąb historii krakowskiej uczelni. W skład najciekawszej kolekcji instrumentów naukowych wchodzą m.in. arabskie astrolabium z XI w., aparatura, dzięki której Karol Olszewski i Zygmunt Wróblewski skroplili w 1883 r. powietrze oraz globusy Gerarda Mercatora z XVI w. Są tu także kolekcje nowożytnego malarstwa zachodnioeuropejskiego, rzeźby średniowiecznej, barokowej i nowożytnej oraz rzemiosła artystycznego. Osobną kategorię stanowią zbiory starych fotografii, przedstawiających m.in. krakowskie zabytki oraz portrety profesorów i innych zasłużonych dla świata nauki osobistości.