Barbakan

Krakowski Barbakan stanowi jeden z najwspanialszych obiektów średniowiecznej architektury militarnej w Europie. Do początku XIX w., czyli do czasu wprowadzenia zmian w sztuce oblężniczej, Barbakan był budowlą prawie nie do zdobycia.

W Europie zachowało się jedynie kilka podobnych obiektów, ale na ich tle krakowski Barbakan zdecydowanie się wyróżnia. Jest to potężna budowla, o niezwykle oryginalnej konstrukcji, a do tego zachowana w bardzo dobrym stanie. Barbakan został wzniesiony w latach 1498 – 1499, dla ochrony północnego odcinka fortyfikacji Krakowa, pozbawionego naturalnej zapory wodnej. Szybki czas budowy obiektu był związany z ryzykiem najazdu wołosko – tureckiego po klęsce króla Jana Olbrachta w lasach bukowińskich. W efekcie powstała okrągła budowla o średnicy wewnętrznej wynoszącej 24,4 m i z murami o grubości 3 m. Barbakan został połączony z Bramą Floriańską tzw. szyją, czyli podwójnym murem o pustym środku. Przy konstrukcji obiektu zastosowano najnowsze osiągnięcia średniowiecznej sztuki fortyfikacyjnej.

Na trzech kondygnacjach Barbakanu rozmieszczonych zostało 130 otworów strzelniczych, a siedem wieżyczek stanowiło doskonałe punkty obserwacyjne. Wokół warowni rozciągała się fosa głęboka na 3 metry i o szerokości dochodzącej do 26 metrów od strony północno – zachodniej. Dno fosy wyłożono kamiennymi płytami, a wodę doprowadzano do niej z pobliskiej Rudawy. Barbakan posiadał dwie bramy, jedną od strony dzisiejszego Kleparza i drugą prowadzącą do Bramy Floriańskiej. Wewnątrz obiekt był praktycznie pusty, a wszystko to po to, żeby w razie zagrożenia można było zgromadzić w środku liczne wojsko.

Według najnowszych ustaleń historyków Barbakan był obiektem nie do zdobycia do końca XVIII w. Wraz ze zmianami, które zaszły w sztuce oblężniczej na początku XIX w. obiekt ten stał się mniej użyteczny, a Austriacy chcieli go nawet zburzyć ze względów sanitarnych. Szczęśliwie Barbakan uniknął jednak losu, który spotkał większość fortyfikacji Krakowa i wyburzona została tylko szyja łącząca go z Bramą Floriańską.